अष्ट्रेलियाली वैज्ञानिकहरूले गरेको नयाँ अध्ययनले महिलामा पुरुषको तुलनामा Genetic Depression को जोखिम दोब्बर हुने देखाएको छ। यो अध्ययनले Depression का कारणहरू लिङ्गअनुसार फरक हुन सक्ने स्पष्ट प्रमाण प्रस्तुत गरेको छ।
क्विन्सल्यान्डस्थित QMIR Berghofer Medical Research Institute का अनुसन्धानकर्ताहरूले विश्वभरका २ लाख Depression ग्रस्त व्यक्तिहरूको डीएनए विश्लेषण गरेका थिए, जसमा महिलाको संख्या पुरुषभन्दा दोब्बर थियो। अध्ययनमा महिलाको डीएनएमा डिप्रेसनसँग सम्बन्धित करिब दुई गुणा बढी चेतावनी संकेतहरू भेटिएका छन्।
अनुसन्धानका अनुसार करिब ७ हजार डीएनए परिवर्तन दुबै लिङ्गमा डिप्रेसन उत्पन्न गर्न सक्ने देखिएका छन्, भने थप ६ हजार परिवर्तन महिलामा मात्र प्रभाव पार्ने पाइएको छ। यी परिवर्तनहरूले शरीरको हर्मोन सन्तुलन, मस्तिष्कको रासायनिक प्रणाली र तनावप्रतिको प्रतिक्रिया प्रक्रियामा फरक असर पार्ने बताइएको छ।
लक्षणमा पनि फरक
अध्ययनले लक्षणका आधारमा पनि स्पष्ट भिन्नता देखाएको छ। महिलामा दिनको समयमा थकान, बढी खान मन लाग्ने, तौल बढ्ने र निद्रा बढी लाग्ने जस्ता लक्षण बढी देखिएका छन्। त्यस्तै, पुरुषमा रिस, जोखिमपूर्ण व्यवहार र मदिरा सेवनजस्ता लक्षण बढी पाइएका छन्।
अनुसन्धानकर्ताको भनाइ
मुख्य शोधकर्ता जोडी थोमसका अनुसार, “यो अनुसन्धानले पुरुष र महिलामा डिप्रेसनका कारणहरू फरक हुने देखाएको छ। लिङ्गअनुसार फरक जेनेटिक कारणहरू बुझ्नाले भविष्यमा उपचारलाई अझ व्यक्तिगत र प्रभावकारी बनाउन मद्दत गर्नेछ।”
अनुसन्धानको प्रभाव
अध्ययन Nature Communications पत्रिकामा प्रकाशित गरिएको हो। अनुसन्धानकर्ताहरूका अनुसार, यसले डिप्रेसन उपचारमा ‘एकै प्रकार सबैका लागि’ भन्ने दृष्टिकोणलाई परित्याग गर्दै लिङ्ग र आनुवंशिक आधारमा फरक उपचार रणनीति विकास गर्न सहयोग पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ।
निष्कर्ष
विशेषज्ञहरूले यो अध्ययन महिलाको मानसिक स्वास्थ्यका लागि नियमित परीक्षण, सचेतना र लक्षित उपचारको आवश्यकता रहेको कुरामा जोड दिएका छन्। अध्ययनले मानसिक स्वास्थ्य अनुसन्धानमा लिङ्गीय भिन्नता र आनुवंशिक कारणहरूलाई प्राथमिकताका साथ समावेश गर्नुपर्ने आवश्यकता स्पष्ट रूपमा देखाएको छ।
