सूचना प्रविधि क्षेत्रमा चीनले फेरि एकपटक आफ्नो वर्चस्व देखाएको छ। चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले विश्वकै पहिलो 6G चिपसेट सार्वजनिक गर्दै भविष्यको इन्टरनेट प्रविधिमा ऐतिहासिक उपलब्धि हासिल गरेका छन्। यसले विश्वव्यापी सञ्चार प्रविधिको स्वरूप नै बदल्ने र ग्रामीणदेखि शहरीसम्म सबै क्षेत्रमा उच्चगतिको इन्टरनेट सहज उपलब्ध गराउने विश्वास गरिएको छ।
आधा सेकेण्डमै फिल्म डाउनलोड
चीनले सार्वजनिक गरेको यो 6G चिपले इन्टरनेट स्पीडलाई अकल्पनीय स्तरमा पुर्याउनेछ। विज्ञका अनुसार, यसले विद्यमान इन्टरनेट गतिको तुलनामा ५ हजार गुणा बढी गति प्रदान गर्नेछ। यसको क्षमता यति उच्च छ कि ५० जिबीको एचडी ८के फिल्म आधा सेकेण्डमै डाउनलोड गर्न सकिनेछ। यसले मानिसको दैनिक जीवनदेखि व्यावसायिक क्षेत्रसम्म इन्टरनेटको प्रयोगलाई पूर्णरूपमा बदल्ने अनुमान गरिएको छ।
वैज्ञानिक अनुसन्धान र प्राविधिक पृष्ठभूमि
साउथ चाइना मर्निङ पोस्टका अनुसार, यो चिप पेकिङ विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरूले हङकङको सिटी विश्वविद्यालयसँग सहकार्य गरेर विकास गरेका हुन्। अनुसन्धानपत्र नेचर जर्नल मा प्रकाशित भएको छ।
चिपमा लिथियम नियोबेट फोटोनिक पदार्थको झिल्ली र नवीन संरचनाको प्रयोग गरिएको छ, जसले डाटा ट्रान्सफरलाई चाँडो, विश्वसनीय र स्थिर बनाउँछ। यसले ०.५ गिगाहर्जदेखि ११५ गिगाहर्जसम्मका सबै फ्रिक्वेन्सीमा काम गर्न सक्ने क्षमता राख्छ, जुन हालको 5G प्रविधिभन्दा कैयौं गुणा अगाडि छ।
सानो आकार, ठूलो क्षमता
यो 6G चिपसेटको आकार ११ मिलिमिटर गुणा १.७ मिलिमिटर मात्रै छ। आकारमा सानो भए पनि यसको क्षमता भने अत्यन्त विशाल छ। मोबाइल फोन, ल्यापटप, स्मार्ट उपकरण, कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) मा आधारित प्रणाली, स्वचालित गाडी र स्मार्ट सिटी प्रविधिमा यसको प्रयोग सहज सम्भव छ। यसले इन्टरनेटसँग सम्बन्धित सबै यन्त्रलाई छिटो र सुरक्षित रुपमा जोड्नेछ।
अवसर: ग्रामीण क्षेत्रदेखि अन्तरिक्ष प्रविधिसम्म
यो चिपको विकाससँगै अब इन्टरनेट पहुँच केवल शहरी क्षेत्रमा मात्र सीमित नहुनेछ। ग्रामीण तथा दुर्गम इलाकासम्म पनि उच्चगतिको इन्टरनेट पुग्ने भएकाले शिक्षा, स्वास्थ्य, सञ्चार र व्यवसायिक क्षेत्रमा नयाँ क्रान्ति आउने अपेक्षा गरिएको छ।
– ग्रामीण विद्यालयहरूमा ई–लर्निङ सहज हुनेछ।
– टेलिमेडिसिनमार्फत ग्रामीण बस्तीका बिरामीले सजिलै विशेषज्ञ डाक्टरसँग परामर्श गर्न सक्नेछन्।
– व्यवसाय र कृषिमा डिजिटलाइजेशन तीव्र गतिमा बढ्नेछ।
– अन्तरिक्ष प्रविधि र उपग्रह सञ्चार प्रणालीमा पनि यसको प्रयोग हुने अनुमान छ।
चुनौती: स्वास्थ्य र साइबर सुरक्षा
यद्यपि 6G प्रविधि अवसरले भरिएको छ, तर यससँगै चुनौती पनि उत्तिकै देखिएको छ। विज्ञहरूका अनुसार, उच्च गतिको इन्टरनेटसँगै विद्युतचुम्बकीय विकिरण बढ्ने र यसले मानव स्वास्थ्यमा असर पार्ने सम्भावना छ। साथै, यति तीव्र गतिमा डेटा आदान–प्रदान हुने भएकाले साइबर आक्रमण, ह्याकिङ र डेटा गोपनीयताको जोखिम पनि बढ्ने आशंका गरिएको छ। त्यसैले, प्रविधिको सुरक्षित प्रयोगका लागि ठोस तयारी आवश्यक देखिन्छ।
5G र 6G बीचको मूलभूत भिन्नता
हाल विश्वव्यापी रूपमा प्रयोग भइरहेको 5G प्रविधि सीमित फ्रिक्वेन्सी स्पेक्ट्रममा मात्र काम गर्दछ। तर, चीनले तयार पारेको 6G चिप भने संपूर्ण फ्रिक्वेन्सी स्पेक्ट्रममा सञ्चालन गर्न सक्षम छ। यसले पूर्ण वायरलेस इन्टरनेट समाधान दिने भएकाले भविष्यमा संचार प्रविधिको नयाँ आधारशिला बन्ने अपेक्षा गरिएको छ।
चीनको रणनीतिक विजय
यो 6G चिपको सार्वजनिकसँगै चीनले पुनः विश्व प्रविधि क्षेत्रमा आफ्नो अग्रता प्रमाणित गरेको छ। 5G प्रविधिमा पनि चीनले महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो, र अब 6G चिपमार्फत अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिस्पर्धामा अझै मजबुत बनेको देखिएको छ।
विज्ञहरूका अनुसार, यो प्रविधिले चीनलाई सूचना प्रविधि र डिजिटल अर्थतन्त्रमा वैश्विक नेतृत्व गर्ने अवसर दिनेछ।
चीनको यो उपलब्धिले सम्पूर्ण विश्वलाई भविष्यको इन्टरनेट युगतर्फ प्रवेश गराएको छ। ग्रामीण विद्यालयदेखि अन्तरिक्ष अनुसन्धानसम्म 6G प्रविधिले ठूलो परिवर्तन ल्याउनेछ। तर, स्वास्थ्य र सुरक्षा सम्बन्धी चुनौतीलाई बेवास्ता गरिएन भने, यो प्रविधि वरदानसँगै अभिशाप पनि बन्न सक्ने चेतावनी विज्ञहरूले दिएका छन्।
