सोलुखुम्बुका प्रमुख जिल्ला अधिकारी (सिडिओ) देवी पाण्डे खत्रीले सोलुखुम्बु जिल्लाको थामे क्षेत्रमा अझै बाढीको जोखिम रहेको बताएका छन् ।
सोलुखुम्बुका जिल्लाको पासाङल्हामु गाउँपालिका–५ स्थित थामे नदीमा शुक्रबार दुईवटा हिमताल फुटेका कारण आएको बाढीको पुष्टि गर्दै प्रजिअ खत्रीले थामे क्षेत्रमा अझै बाढीको जोखिम रहेको बताए ।उनका अनुसार रक्षामन्त्री मनवीर राई र राष्ट्रिय विपद् जोखिम न्यूनीकरण व्यवस्थापन प्राधिकरणका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनिल पोखरेलले शनिबार बाढी प्रभावित थामे क्षेत्रको हवाई निरीक्षण गरेका थिए ।
‘निरीक्षणपछि दुईवटा हिमताल फुटेका कारण बाढी आएको पुष्टि भएको छ,’ प्रजिअ खत्रीले निष्कर्ष निकाले ।प्रकोप व्यवस्थापन समितिले प्रकोपको जोखिममा रहेका हिमतालहरू बचाउने सम्भावना कम रहेको बताएको छ ।‘थामे क्षेत्रभन्दा माथि पाँचवटा हिमताल छन्। शुक्रबार थामे नदीमा आएको बाढी ती पाँचमध्ये दुई ताल फुटेका कारण भएको पुष्टि भएको छ । बाँकी तीनवटा हिमतालमध्ये एउटा सकुशल रहेको र दुईवटा अझै विस्फोटको जोखिममा रहेको जानकारी प्राप्त भएको छ,’ प्रजिअ खत्रीले चेतावनी दिए ।
खुम्बु क्षेत्रसँगै सोलु क्षेत्रको तल्लो भागमा बसोबास गर्नेहरू बाढीको उच्च जोखिममा छन् । त्यसैले ती क्षेत्रका बासिन्दालाई उच्च सतर्कतामा रहन र सावधानी अपनाउन आग्रह गरिएको प्रजिअ खत्रीले बताए ।यसैबीच, जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जलवायु परिवर्तन र बढ्दो तापक्रमका कारण थामे क्षेत्रमा हिमताल प्रकोप भएको जनाएको छ ।यस वर्ष भदौ ९ गतेदेखि थामे क्षेत्रमा दैनिक औसत तापक्रम बढ्न थालेको विभागले जनाएको छ । अगस्ट ९ देखि उक्त स्थानको औसत तापक्रम ९ दशमलव ७ डिग्री सेल्सियसबाट बढेर ११ डिग्री सेल्सियस पुगेको थियो ।
बाढीको दिन तापक्रम १५ डिग्री सेल्सियससम्म पुगेको विभागले तापक्रम वृद्धि र लगातारको वर्षाका कारण हिमताल निस्किएको बताएको छ ।मौसमविद् राजन थापाले हिमालय क्षेत्रको तापक्रम पछिल्ला दिनमा अस्वाभाविक रूपमा बढ्दै गएकाले हिमतालहरू प्रकोपको जोखिममा रहेको चेतावनी दिए ।थामे क्षेत्रमा मात्रै नभई सगरमाथा क्षेत्रका अन्य क्षेत्रका हिमतालहरू प्रकोपको उच्च जोखिममा छन् । हिमालमा हिमनदी पग्लिने क्रमले पहाडी क्षेत्रमा मानव बस्ती जोखिममा परेको छ,’ उनले सचेत गराए ।
यसैबीच, मन्त्री राई नेतृत्वको टोलीले शनिबार प्रभावित क्षेत्रमा राहत वितरण कार्य गरेको छ ।खुम्बु पासाङ्ल्हामु गाउँपालिका–३ का बाढीपीडितलाई स्थानीय सरकार र विभिन्न सामाजिक संघसंस्थाले राहत सामग्री उपलब्ध गराएको छ ।जिल्ला दैवी प्रकोप उद्धार कोषबाट बाढी प्रभावित १३ घरधुरीलाई जनही १५ हजार रुपैयाँ र तीन वटा तारपाली उपलब्ध गराइएको छ भने स्थानीय सरकारले १५ प्रभावित परिवारलाई ५० हजार रुपैयाँ वितरण गरेको छ ।
बाढीबाट पूर्णरुपमा क्षति भएका २० घरका बासिन्दा विपद्को समयमा घरमा थिएनन् ।बाढीपीडितका लागि खाद्यान्न, लत्ताकपडालगायतका थप राहत सामग्रीका लागि सिडिओ खत्रीले प्रदेश सरकार र खाद्य व्यवस्था विभागलाई पत्राचार गरेका छन् ।बाढीले पक्की मोटरेबल पुलको एक साइड बगाएपछि सल्लेरीदेखि खुम्बु क्षेत्र जोड्ने एक मात्र सडक सञ्जाल अवरुद्ध भएको छ ।
बाढीका कारण तल्लो सोलु क्षेत्र र खुम्बु क्षेत्रसम्म जाने सिधा सडक सञ्जाल अवरुद्ध भएको जनाइएको छ ।भोटेकोशी खोला हुँदै दुधकोशी नदीमा बगेको बाढीले खुम्बु पासाङ ल्हामु गाउँपालिका र माप्या दुधकोशी गाउँपालिकाको सिमानामा रहेको मितेरी पुल (मित्र पुल)मा क्षति पुर्याएको छ ।‘अहिले खुम्बु क्षेत्र अस्तव्यस्त छ । खुम्बुमा विद्युत् नहुँदा सञ्चार सेवा अवरुद्ध भएको छ भने हिमताल फुट्ने जोखिम बढेको छ,’ नाम्चे सगरमाथा प्रदूषण नियन्त्रण समितिका अध्यक्ष लमाकाजी शेर्पा चिन्तित छन् ।
