भिक्टोरिया सरकारले राज्यको शिक्षा प्रणालीमा ठूला सुधार गर्ने योजना घोषणा गरेको छ, जसअन्तर्गत अब प्राथमिक तहका विद्यार्थीहरूले दैनिक अधिकतम ९० मिनेट मात्र Screen Time प्रयोग गर्न पाउने भएका छन्। यो निर्णय सन् २०२७ बाट लागू हुने सरकारको घोषणा छ।
सरकारका अनुसार, नयाँ सुधारले विद्यार्थीको स्वास्थ्यमा पर्ने नकारात्मक असर कम गर्ने, डिजिटल उपकरणको अति प्रयोग नियन्त्रण गर्ने र परिवारको आर्थिक बोझ घटाउने उद्देश्य राखेको छ।
अभिभावकलाई राहत : ल्यापटप वा ट्याब्लेट किन्न नपर्ने
शिक्षा मन्त्रालयले जारी गरेको विवरणअनुसार, अभिभावकहरूलाई अब आफ्ना बच्चाका लागि ल्यापटप वा ट्याब्लेट किन्नुपर्ने छैन। विद्यालयले नै ती उपकरण उपलब्ध गराउनेछ। यसले हरेक विद्यार्थी परिवारलाई औसत ५०० अष्ट्रेलियन डलरसम्मको राहत दिने अनुमान गरिएको छ।
शिक्षामन्त्री तथा उपमुख्यमन्त्री बेन क्यारोल का अनुसार, “ल्यापटप र ट्याब्लेट सिकाइका लागि उपयोगी छन्, तर त्यही उपकरणले विद्यार्थीको ध्यान भंग गर्ने खतरा पनि हुन्छ। त्यसैले, स्क्रिन समय घटाएर सन्तुलित प्रविधि प्रयोग गर्न हामीले यो नीति ल्याएका हौं।”
कक्षा अनुसार फरक समय सीमा
नयाँ दिशानिर्देश अनुसार:
- कक्षा ३ देखि ६ सम्मका विद्यार्थीहरूले दैनिक अधिकतम ९० मिनेट मात्र डिजिटल उपकरण प्रयोग गर्न पाउनेछन्।
- कक्षा २ सम्मका विद्यार्थीहरूका लागि “न्यूनतम स्क्रिन प्रयोग” नीति लागू हुनेछ, जसमा आवश्यक शिक्षण सामग्रीबाहेक डिजिटल प्रयोग निषेध हुनेछ।
मन्त्रालयले सन् २०२६ को अन्त्यसम्म विद्यालयहरूलाई नयाँ “purposeful technology use” सम्बन्धी गाइडलाइन उपलब्ध गराउने बताएको छ।
शिक्षक संघको असन्तुष्टि
तर, यो निर्णय सबैले सकारात्मक रूपमा स्वागत गरेका छैनन्।
Australian Education Union (AEU) का अध्यक्ष जस्टिन मुलाली ले भनेका छन्,
“अभिभावकलाई उपकरण किन्न नपर्ने निर्णय राम्रो हो, तर सरकारले सार्वजनिक विद्यालयहरूको वास्तविक अवस्था बुझ्न सकेको छैन। धेरै विद्यालयहरूमा बजेटको चरम अभाव छ, यस अवस्थामा सबै विद्यार्थीलाई नयाँ उपकरण उपलब्ध गराउनु सम्भव छैन।”
उनले थपे, “सरकारले पर्याप्त वित्तीय सहयोग नगरी यस्तो नीति ल्याउनु हास्यास्पद कुरा हो। भिक्टोरिया राज्यलाई ‘Education State’ भन्नु मात्र नामको लागि भएको छ।”
सन् २०२० मा मोबाइल प्रतिबन्धपछि अर्को कदम
भिक्टोरिया सरकारले यसअघि सन् २०२० मा विद्यालयमा मोबाइल फोन प्रयोगमा पूर्ण प्रतिबन्ध लगाएको थियो, साइबर बुलिङ र विद्यार्थीको ध्यान विचलन रोक्नका लागि।
अब, यही नीति विस्तार गर्दै विद्यालयमा स्क्रिन समय नियन्त्रण नीति ल्याइएको हो।
क्यारोलले भने, “हामीले एकपटक मोबाइल प्रतिबन्धमा देशको नेतृत्व गरेका थियौं, अब स्क्रिन सन्तुलनमा पनि नेतृत्व गरिरहेका छौं।”
निष्कर्ष
यस नीतिलाई अभिभावक संघ र बालबालिका मनोविज्ञहरूले भने सकारात्मक रूपमा हेरेका छन्। उनीहरूका अनुसार, यसले बालबालिकामा सिर्जनात्मक सोच, सामाजिक संवाद, र वास्तविक शिक्षण गतिविधिप्रति रुचि बढाउनेछ।
नयाँ शिक्षा नीति लागू भएपछि भिक्टोरियाको विद्यालय प्रणालीले अन्य राज्यहरूका लागि पनि उदाहरणीय मोडेल प्रस्तुत गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।
