श्रम पार्टीको ५ प्रतिशत डिपोजिट गृह योजना अगाडि सारियो

अष्ट्रेलियाका प्रधानमन्त्री Anthony Albanese ले श्रम पार्टीले वाचा गरेको ५ प्रतिशत डिपोजिट होम ग्यारेन्टी स्किम तोकिएको समयभन्दा अघि नै लागू गर्ने घोषणा गरेका छन्। उक्त योजना अब October 1, 2025 बाट लागू हुने भएको छ।

युवालाई घरमालिक बनाउने अल्बानेजको प्रतिबद्धता

प्रधानमन्त्री अल्बानेजले क्यानबेराको Lawson स्थित एक घरधनी परिवारलाई भेटेपछि घोषणा गर्दै भने, “हामी चाहन्छौं युवाले र पहिलो घर खरिदकर्ताले आफ्नै घरको सपना छिट्टै पूरा गर्न सकून्। यो ५ प्रतिशत डिपोजिट स्किमलाई अघि सारेको कारण त्यही हो।”

गृह मन्त्रालयकी मन्त्री Clare O’Neil ले भनिन्, “एक पुस्ता दशौं वर्षसम्म अरूको ऋण तिर्दै बस्नु अन्याय हो। त्यसैले श्रम पार्टीले यो खेल बदलिरहेको छ।”

स्किम अन्तर्गत के हुन्छ ?

यस योजनाअनुसार पहिलो घर खरिदकर्ताले सामान्यतया आवश्यक पर्ने २० प्रतिशत डिपोजिटको सट्टा केवल ५ प्रतिशत डिपोजिट तिरे पुग्नेछन्। बाँकी रकममा सरकारले ग्यारेन्टी दिने भएकाले बैंकले थप बीमा रकम (Lenders Mortgage Insurance) लिनुपर्ने छैन। यसरी पहिलो घर किन्नेहरूले दशौं हजार डलरसम्म बचत गर्न सक्नेछन्।

यसअघि यो योजना 2026 बाट लागू गर्ने भनिएको थियो तर श्रम सरकारले एक वर्षअघि नै सुरु गर्ने निर्णय गरेको हो।

सम्पत्ति मूल्य सीमा बढाइने

बजार मूल्य बढिरहेको सन्दर्भमा सम्पत्तिको मूल्य सीमा पनि संशोधित गरिएको छ।

• Sydney मा सीमा $900,000 बाट बढेर $1.5 million पुग्नेछ।
• Melbourne मा $800,000 बाट $950,000।
• Brisbane मा $700,000 बाट $1 million।

यसरी मूल्य सीमा बढाइएपछि राजधानी शहरका औसत घर मूल्यसँग योजना मिलाउन सजिलो हुने सरकारको विश्वास छ।

कति समय बचत हुन्छ ?

Domain First-Home Buyer Report 2025 अनुसार २५–३४ वर्ष उमेरका दम्पतीलाई प्रवेशस्तरको घर किन्न २० प्रतिशत डिपोजिट जम्मा गर्न औसत ४ वर्ष १० महिना लाग्छ।

• Sydney मा झण्डै ६ वर्ष ९ महिना,
• Darwin मा ३ वर्ष ५ महिना।

तर ५ प्रतिशत डिपोजिटमा झरेपछि सो समय आधाभन्दा बढी घट्छ। उदाहरणका लागि, $1 million को घर किन्न अहिले $200,000 deposit चाहिने भए, नयाँ स्किम अन्तर्गत केवल $50,000 deposit तिरे पुग्नेछ।

सम्भावित असर : मूल्य बढ्ने चिन्ता

योजना लाभकारी भए पनि केही विशेषज्ञले यसले घरको मूल्य अझै बढाउने चेतावनी दिएका छन्। मोर्टगेज ब्रोकर Siddhartha Bajracharya ले भने, “५ प्रतिशत डिपोजिटले धेरैलाई घर किन्न सजिलो बनाउनेछ तर आपूर्ति कम भएकाले सम्पत्ति मूल्य अझै चुलिन सक्छ। सरकारसँगै आवास निर्माणलाई पनि प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ।”

श्रम पार्टीको यो ५ प्रतिशत डिपोजिट होम ग्यारेन्टी स्किमले हजारौं युवालाई आफ्नै घरको सपना पूरा गर्ने अवसर दिने देखिन्छ। तर आपूर्ति नबढाइए मूल्य वृद्धि अझै तीव्र हुने सम्भावना विशेषज्ञहरूले औंल्याएका छन्।