अष्ट्रेलियाको न्यू साउथ वेल्स (NSW) मा ९५ वर्षीया वृद्धा क्लेयर नाउल्यान्डमाथि टेजर प्रहार गरी मृत्यु गराउने प्रकरणमा संलग्न पूर्व प्रहरी अधिकृतलाई जेल सजाय नदिन गरेको फैसला अदालतले यथावत् राखेको छ।
पूर्व वरिष्ठ कन्स्टेबल क्रिस्टियन जेम्स सामुएल ह्वाइट (३५) लाई गत मार्चमा अदालतले मानस्लोटर (हत्या बदनियत बिना) दोषी ठहर गर्दै दुई वर्षको गुड बिहेवियर बन्ड (सर्तसहित स्वतन्त्रता) र सामुदायिक सेवा गर्ने आदेश दिएको थियो।
तर, सो निर्णयविरुद्ध अभियोग पक्षले कडा सजाय माग्दै अपील दायर गरेको थियो। बुधबार अपील अदालतका तीन न्यायाधीशहरूले उक्त अपिल खारेज गर्दै ह्वाइटलाई जेल नपठाउने सजायलाई यथावत् राखेका हुन्।
मुख्य न्यायाधीश एन्ड्र्यु बेल, न्यायाधीश एन्थोनी पेन र नाटाली एडम्सले दिएको फैसलामा भनिएको छ,
“सजाय यद्यपि हल्का छ, तर यसलाई पूर्ण रूपमा अपर्याप्त भन्न सकिँदैन। यस विशेष परिस्थितिमा अनिवार्य रूपमा कारावास दिनुपर्ने थिएन।”
घटनाको पृष्ठभूमि
सन् २०२३ मे १७ मा दक्षिणी NSW को कुमास्थित यालाम्बी लॉज वृद्धाश्रममा प्रहरी बोलाइएपछि घटना घटेको हो।
त्यतिबेला ड्युटीमा रहेका ह्वाइटले ९५ वर्षीया, डिमेन्सिया पीडित क्लेयर नाउल्यान्डलाई एक मिनेटभन्दा बढी समय स्टन गन देखाएर लक्षित गरेका थिए। त्यसपछि उनले “nah, bugger it” भन्दै टेजर प्रहार गरेका थिए।
टेजर लागेपछि ४८ किलो तौलकी नाउल्यान्ड लडेकी थिइन् र टाउकोमा गम्भीर चोट लागेको थियो। उनी एक सातापछि अस्पतालमा मृत्युको शिकार भइन्।
अदालतको मूल्यांकन
न्यायाधीश ह्यारिसनले नाउल्यान्डको परिवार र समुदायलाई परेको गहिरो असरलाई विचार गरे पनि,
- ह्वाइटले प्रहरी जागिर गुमाएको,
- आफ्नो सानो शहर कुमामा सामाजिक बहिष्कार भोग्नुपरेको,
- अहिले गम्भीर डिप्रेसन र आत्महत्या सोच सहित मानसिक समस्या झेलिरहेको अवस्थालाई पनि सजाय निर्धारणमा समावेश गरिएको अदालतले जनाएको छ।
मुख्य न्यायाधीश बेलले लेखे,
“हामी पूर्ण संसारमा बस्दैनौं। यस्ता त्रुटिपूर्ण निर्णयहरू – दुःखद र गम्भीर भए पनि – भइरहन्छन्।”
अदालतले ह्वाइटको कार्यलाई manslaughter मामिलामध्ये “सबैभन्दा कम गम्भीर” श्रेणीमा राखेको जनाएको छ।
पीडित परिवार र आगामी कदम
नाउल्यान्ड परिवारका कानूनी प्रतिनिधि स्याम टियर्नीले भने,
“परिवारले अदालत, विशेष गरी अभियोजन विभाग र टोलीलाई न्यायका लागि गरेको मेहनतप्रति धन्यवाद दिन चाहन्छ।”
तर उनले थपे कि परिवार अदालतको निर्णयबारे विचार गरिरहेको छ र उच्च अदालत (High Court) मा विशेष अनुमति माग्ने सम्भावना पनि खुला छ।
यस प्रकरणबारे अझ विस्तृत छानबिनका लागि कोरोनियल इनक्वेस्ट (coronial inquest) हुने र त्यहाँ थप विषयमा छलफल गरिनेछ।
थप जानकारी
- ह्वाइट अहिले प्रहरी जागिर खोसिएको विरुद्ध NSW प्रहरीसँग रोजगार विवाद लडिरहेका छन्।
- आगामी अगस्ट १२ मा यो मुद्दाबारे औद्योगिक सम्बन्ध आयोग (Industrial Relations Commission) मा सुनुवाइ हुने तय भएको छ।
यो प्रकरणले अष्ट्रेलियामा वृद्धजन हेरचाह, प्रहरीको आचरण र सजायको न्यायिक प्रणालीबारे गम्भीर प्रश्न उठाएको छ।
